Полезные травы татарстана на татарском языке

Цветы и травы  Гелзар вə чəмəнзар

Трава – улән

Клевер – тукранбаш

Овсяница – солыбаш

Подсолнух – көнбагыш

Первоцвет — нәүрүз чәчәге, баллы чәчәк

Паслен — эт җиләге

Плющ — үрмәле гөл

Спаржа — әспе чыбыгы

Таволга – тубылгы

Щавель – кузгалак

Грушанка – каеш яфрак

Дурман – миңгерәткеч

Кувшинка — ак төнбоек

Кислица – кымызлык

Манжетка — тәңкә яфрак

Медуница – күкебаш

Наперстянка — уймак чәчәк

Осока — кыяк, күрән

Камыш — камыш

Золототысячник – алтынбаш

Ревень – рәваҗ

Полынь – әрәм

Розмарин – бәбрия

Тмин – әнис

Хмель – колмак

Чабрец – чамбыр

Багульник — сазанак

Бессмертник — үлмәс гөл

Базилик – рәйхан

Борщевик – балтырган

Вьюнок полевой — эт эчәгесе

Шафран – зәгъфран

Очанка — үзүлән, күз уты

Бегония — бозау колагы

Пушица — мамыкбаш

Горечавка — бабасыр уты

Ковыль — чәчбай, әби чәче

Вороний глаз четырехлистный — дүрт яфраклы карга күзе

Пастернак лесной — куян тубыгы

Паслен черный — карга борыны

Телорез — тәнкисәр

Рогоз —  җикәнбаш

Цикорий — буынчәчәк, бишбармакчәчәк

Ноготки — тырнакгөл

Лебеда — алабута (алабата)

Папортник  — абага

Девясил — андыз

Ячмень — арпа

Ятрышник — күке яше

Болиголов  — түндербаш

Лапчатка – тәпичә

Лапчатка метельчатая — себеркәчле тәпичә

Лапчатка серебристая — көмешсыман тәпичә

Люцерна зубчатая —  тешле люцерна

Бересклет бородавчатый  —  сөялле кабар агачы

Молочай острый  — үткен тешләч сөтлегән

Лекарственные травы – дару улән

Душица — мәтрүшкә

Зверобой — сары мәтрүшкә

Мята – бөтнек

Мышиный горошек – кәрешкә

Подорожник –  бака яфрагы

Хвощ – наратбаш, нарат уләне

Конский щавель – ат кузгалагы

Крапива — кычыткан

Мать-и-мачеха – үги ана яфрагы

Лютик — казаяк

Лютик едкий – ачы казаяк

Лютик золотистый — сары казаяк

Репей – әрекмән, тигәнәк

Чистотел – канлы улән

Тысячелистник — меңьяфрак, ярмабаш

Череда — эт тигәнәге

Пустырник – төнгеш

Солодка – татлы тамыр

Сабельник – сусын

Алоэ – йөзьяшәр, алой

Валериана — песи үләне

Шалфей луговой — болын шалфее

Ромашка аптечная — казтабан

Цветок — чәчәк, чәчкә; гөл

Незабудка — күгәрчен күзе

Купальница – сары чәчәк

Герань —  яран гөл

Донник — кандала үләне

Календула – тырнак гөл

Лаванда — ала миләүшә

Фуксия — тамчы гөл

Резеда — мәхәббәт чәчәге

Азалия — азалия чәчәге

Пион – чалмабаш

Цикламен — Альп миләүшәсе

Бальзамин — бохар кынасы

Гортензия — япон гөле

Нарцисс — нәркис, суган гөле

Незабудка — күгәрчен күзе

Георгина – дәлия

Дерево – агач

Дубрава — имəнлек

Хвойный лес — мишə

Молодой сосняк —  тереке

Молодой лиственный лес —  туйра

Молодой березняк — чаука

Ивняк — шыбак

Вяз — ҡарама

Черемуха  — шомырт

Бузина — карга миләше

Боярышник – дүләнә

Калина — балан
Облепиха – сырганак

Ракита — талтирәк,

Верба — кызыл тал

Каштан – кәстәнә

Лавр — дәфнә агачы

Лиственница – карагай

Можжевельник- артыш

Орешник — чикләвек куаклыгы

Пихта – ак чыршы

Рябина – миләш

Баобаб – маймыл агачы

Граб — күг агач

Миндаль — бадәм агачы

Падуб — очлы яфрак

Чинара – чинар агачы

Шелковица — тут агачы

Слайд 1

Дару үләннәре- ЛЕКАРСТВЕННЫЕ РАСТЕНИЯ

Слайд 2

Без – табигать хуҗалары, табигатьне саклау – ул туган илеңне саклау. ( Михаил Пришвин)

Слайд 3

Фонетик зарядка: Дару, ак чәчәк, кычыткан, үги ана яфрагы, мәтрүшкә, бака яфрагы, тузганак, энҗе чәчәк, күләгә, киптерергә

Слайд 4

АК ЧӘЧӘК РОМАШКА Майдан алып көзгә кадәр чәчәк ата. Ак чәчәк та-мак, эч авырула-рын һәм яраларны дәвалаганда ярдәм итә. Цветёт начиная с мая до осени. Помогает при болезнях горла, болях в животе и лечении ран.

Слайд 5

Ү ГИ АНА ЯФРАГЫ МАТЬ-И- МАЧЕХА Цветёт с апреля по май. В качестве лекарства применяются листья и цветы. Настойку используют при болезни легких. Апрель-майда чәчәк ата. Дару итеп яфраклары һәм чәчәкләре кул-ланыла. Яфраклар төнәтмәсен һәм кайнатмасын үпкә авырула-рыннан файда-ланалар.

Слайд 6

КЫЧЫТКАН КРАПИВА Июньнән көзгә кадәр чәчәк ата. Медицинада дару үсемлеге итеп 17 гасырдан ук яфра-гын файдала-налар. Кычыткан яфрагын кан агуны туктату өчен, ашказаны авыртканда кулланалар. Цветёт с июня до осени. Начиная с 17 века в медицине использовали лист как лекарственное растение. Листья крапивы приме-няют как крово-останавливающее средство, при болезнях желудка .

Слайд 7

САРЫ МӘТРҮШКӘ ЗВЕРОБОЙ Июнь-августта чәчәк ата, август-сентя-брьдә орлыклары өлгерә. Медицинада үләне кулланыла. Аның препаратлары дезин-фекцияләү үзлек-ләренә ия. Аларны ашказаны-эчәк тракты авыруларын-нан эчәләр. Пешү-ләрдән, стоматит-лардан файдала-налар . Цветёт с июля по август, в августе-сентябре поспе-вают семена. В медицине используется трава растения. Его препараты обладают дезин-фицирующим действием. Их пьют при заболе-ваниях желудоч-но-кишечного тракт.Используют при ожогах, стоматитах.

Слайд 8

МӘТРҮШКӘ ДУШИЦА Июнь-августта чәчәк ата, август-сентябрьдә ор-лык бирә. Дару итеп үләнен файдаланалар. Аның препарат-лары тынычлан-дыралар, ашкай-натуны яхшырта. Йокысызлыктан, аппетитны ачу өчен, гастриттан файдаланалар. Цветёт с июля по август, в авгус-те-сентябре даёт семена. Как лекарство используется трава. Применяется как успокоительное средство, усили-вает работу ки-шечника. Используют при бессоннице, для повышения аппетита, при гастрите.

Слайд 9

БАКА ЯФРАГЫ ПОДОРОЖНИК Медицинада яфраклары кулланыла. Яфракла-рыннан ясалган сыек ботканы яраларга, шешләргә ябалар. Төнәтмәсен бронхит, бронхиаль астма, туберкулёздан файда-ланалар. В медицине исполь-зуются листья. Ка-шицу из листьев на-кладывают на раны, опухоли. Настойку используют при бронхите, брон-хиальной астме, туберкулёзе.

Слайд 10

тузганак одуванчик Майдан июльг ә кадәр чәчәк ата. Медицинада чәчәк-ләре,яфраклары , тамыры кулланыла. Тузганакны юана-юга, диабетка, каршы профилактик чара буларак та, үт куыгын чистарту, бавыр, ашказаны авырула-рыннан дәвалаганда да файдаланалар. Цветет с мая до июля. В медицине употребляются цветы,листья,корни. Одуванчик исполь-зуется как прфилак-тическое средство против ожирения, диабета, при лечении желчного пузыря, печени,желудка.

Слайд 11

Сүзлек эше: барысы- все җиңәргә –победит ь күләгәдә -в тени болында –на лугу киптерергә –сушить энҗе чәчәк –ландыш

Слайд 12

э нҗе чәчәк ландыш Медицинада тынычландыргыч чара буларак; йөрәк,тамак авыруларын дәвалаганда кулланыла. В медицине используется как успокаивающее средство; при болезнях сердца, болезнях горла.

Слайд 13

Истә тотыгыз: дару үләннәрен яхшы белеп җыярга; дөрес киптерергә; – табиб белән киңәшеп кулланырга; шәһәрләрдән, заводлардан, юллардан ерак урыннарда гына җыярга кирәк.

Слайд 14

Барыгыз да сәламәт булыгыз. Дәрес өчен рәхмәт!

Слайд 15

Источник: 1. https://images.yandex.ru/? 2. https://yandex.ru/yandsearch?text=%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%lr=43